Wstęp do Linuksa

Linux jest systemem operacyjnym. System operacyjny najprościej jest to zestaw programów, które pozwalają pracować na Twoim komputerze. Istnieje szereg różnych rodzin systemów operacyjnych: Unix (i ich warianty – BSD, AIX, Solaris, HPUX i inne), DOS, Windows, Amiga, Mac OS. Linux w zasadzie opiera się na rodzinie Unix, będąc w założeniach jego wolną alternatywą.

Linux jest Wolnym Oprogramowaniem. Wolność Linuksa oznacza to, że jest rozprowadzany wraz z kodem źródłowym, który możesz dowolnie zmieniać wedle swoich potrzeb. Inaczej mówiąc masz prawo do wykonania dowolnej ilości kopii Wolnego Oprogramowania, do przekazania tych kopii swoim znajomym, a także do nieograniczonej modyfikacji kodu źródłowego z zaznaczeniem, że musisz udostępnić swój zmieniony kod innym osobom. Te zasady opisuje dokładnie licencja na jakiej jest rozprowadzany Linux – Powszechna Licencja Publiczna GNU (z ang. General Public License).

Linux nie jest własnością żadnej firmy, czy osoby, zaś strona Linux.pl nie jest stroną producenta tego systemu – jest stroną o Linuksie. Linux należy do całej społeczności, tysięcy osób które go rozwijają od 1991 roku, kiedy to Linus Torvalds stworzył pierwsze jądro systemu. Sam Linus również nie jest właścicielem Linuksa (chociaż jest właścicielem znaku towarowego).

Jak zdobyć Linuksa? Kiedy chcesz “zdobyć Linuksa” zazwyczach myślisz o całej dystrybucji, dlatego warto zapoznać się z ważnymi definicjami:

Linux – formalnie oznacza jądro systemu, jednak większość ludzi zwykło nazywać w ten sposób całą dystrybucję (zobacz stronę jądra Linuksa: www.kernel.org)

Dystrybucja Linuksa (GNU/Linux) – jest kompletnym systemem operacyjnym, czyli jądrem wraz z zestawem niezbędnego do działania oprogramowania. Są dystrybucje zajmujące dyskietkę, a są i takie które zajmują kilka płyt DVD, wszystko zależy od ilości dołączonego oprogramowania – dystrybucja to nie tylko system, to również komplet gotowych programów, za pomocą których możesz pracować, grać, słuchać muzyki czy oglądać film.

W chwili obecnej dokładna ilość dostępnych dystrybucji nie jest znana – jest ich zapewne kilkaset. Jednak tylko kilka z nich jest w chwili obecnej najbardziej popularne i najczęściej używane. Zazwyczaj na każdej stronie www poszczególnych dystrybucji będziesz mógł bezpłatnie pobrać wybraną dystrybucję Linuksa.

Do najpopularniejszych obecnie dystrybucji “desktopowych” należą:

• Ubuntu – https://www.ubuntu.com
• Debian – https://www.debian.org
• Linux Mint – https://linuxmint.com
• Fedora – https://fedora.redhat.com
• openSUSE – https://www.opensuse.org

Jeżeli chciałbyś poznać również inne dostępne dystrybucje zobacz największą stronę o dystrybucjach Linuksa: http://distrowatch.com. Znajdziesz tam również odnośniki do stron www opisywanych dystrybucji.

Wybrane dystrybucje możesz również ściągnąć z ogólnodostępnych serwerów FTP (np. ftp.task.gda.pl, sunsite.icm.edu.pl) lub za pomocą programów typu p2p (peer-to-peer).

Do ściągnięcia przygotowanych obrazów płyt (pliki z rozszerzeniem ISO) będziesz potrzebował dość szybkiego łącza, później zaś nagrywarki płyt CD (lub DVD) aby nagrać te obrazy na płyty. Kolejnym krokiem jest już tylko uruchomienie komputera z włożoną do napędu CD/DVD wcześniej przygotowaną płytą i instalacja.

Jeżeli nie posiadasz nagrywarki, lub dostępu do stałego łącza możesz kupić gotowe płyty CD z Linuksem (nie będę reklamował żadnego miejsca gdzie możesz to zrobić), zamówić komercyjną wersję Linuksa (gdzie komercyjność oznacza świadczoną pomoc techniczną, podręcznik i wiele innych dołączonych usług) lub skorzystać z pomocy miejscowej grupy użytkowników Linuksa, która dodatkowo pomoże Ci w pierwszych krokach z Linuksem (strona główna Polskiej Grupy Użytkowników Linuksa: www.linux.org.pl).

Krótki opis historii powstania Linuksa.

Historia Linuksa wiąże się nieodłącznie z projektem GNU (GNU to Nie Unix), którego inicjatorem był Richard Stallman – haker, współtwórca licencji GNU GPL, jeden z twórców wielu kluczowych programów takich jak Emacs czy kompilator GCC. Projekt GNU miał na celu stworzenie zgodnego z Uniksem systemu operacyjnego, który byłby dostępny dla każdego. Do początku lat dziewięćdziesiątych projekt GNU był w zasadzie ukończony, brakowało jedynie jądra, nad którym również pracowano jednakże okazało się to zbyt trudne (zobacz: GNU Hurd, jądro projektowane dla projektu GNU). Wtedy właśnie Linus Torvalds napisał pierwszą wersję swojego jądra co w połączeniu z projektem GNU dało kompletny wolny system: wersję systemu GNU opartą na Linuksie, w skrócie: system GNU/Linux.

Dzięki pracy tysięcy programistów z całego świata projekt rozwinął się do dzisiejszej postaci i w chwili obecnej możemy cieszyć się stabilnym i nowoczesnym systemem operacyjnym, który stał się konkurencyjny dla systemów komercyjnych, a w wielu przypadkach je kompletnie zdystansował.

Jak wygląda Linux?

Wiele osób zastanawia się jak wygląda Linux. Każda dystrybucja dostarcza wstępnie skonfigurowane środowiska graficzne posiadające standardowy wygląd GNOME, KDE czy Xfce, jednak to jak system będzie wyglądał później zależy od nas – mamy na to praktycznie nieograniczony wpływ. Zapraszamy do galerii zrzutów ekranu różnych środowisk graficznych Linuksa, gdzie możemy zobaczyć co można zrobić z Linuksem, żeby był jeszcze ładniejszy.