Htop czyli praktyczny monitor systemu dla Linuksa

Htop jako niezbędnik użytkownika

To lekki i praktyczny program dostępny w większości dystrybucji linuksowych. Htop podobny jest do top, ale moim zdaniem posiada więcej wygodnych rozwiązań. Dla mnie jest to jedno z podstawowych narzędzi w systemie Linux. Zazwyczaj uruchamiam go tuż po włączeniu komputera, a następnie działa w tle cały czas.

Htop jest bardzo uniwersalny. Korzystam z niego na różnych komputerach stacjonarnych i laptopach, na starym Raspberry Pi 1 i nawet w aplikacji Termux w telefonie z Androidem 6.

Instalacja i wygląd htop

Program htop czasem jest już zainstalowany domyślnie w niektórych dystrybucjach. Jeśli nie jest, można go łatwo zainstalować. W Debianie i pochodnych wykorzystaj polecenie apt w terminalu.

$ sudo apt install htop

Program uruchomisz wpisując jego nazwę.

$ htop

Program zbudowano w oparciu o bibliotekę ncurses. W górnej części wyświetlają się informacje o wykorzystaniu rdzeni/wątków procesora, zajętej pamięci RAM i pliku wymiany SWAP. Także informacje o zadaniach, średnim obciążeniu oraz o czasie działania systemu od uruchomienia (uptime).

W środkowej części wyświetla się lista procesów z różnymi informacjami zebranymi w kolumnach.

Na samym dole w poziomej linii znajdziesz menu z wyborem różnych opcji. Możesz je uruchomić klawiszami funkcyjnymi lub myszką (jeśli tryb tekstowy ją obsługuje).

Jak korzystać z monitora systemu htop?

Najbardziej przydatne skróty i klawisze, które warto poznać na początku to:

• Klawisze strzałek – poruszanie się po programie i przewijanie informacji pionowo i poziomo
• F1 lub h – wyświetla wbudowaną pomoc (w języku angielskim)
• F2 lub S – włącza ustawienia programu
• F3 lub / – wyszukiwanie procesów po nazwie
• F4 lub \ – filtrowanie procesów po nazwie
• F5 lub t – przełączanie wyświetlania procesów w tryb drzewa
• F6 lub . – wybór sortowania wg kolumny
• F9 lub k – zabijanie wybranego procesu/procesów
• Spacja – zaznaczanie procesu/procesów
• P – sortowanie wg procentowego zużycia procesora
• M – sortowanie wg procentowego zużycia pamięci
• F10 lub q – zamknięcie programu

Polecam na dzień dobry zapoznanie się z pomocą w programie (h lub F1), a także przeczytanie manuala.

$ man htop

Htop może ci bardzo pomóc, np. w przypadkach gdy pracujesz na słabszym komputerze albo uruchomisz program, który całkowicie zużyje i zablokuje zasoby (pamięć/procesor) i teoretycznie ‘zawiesi’ system. Wtedy jako wyjście awaryjne możesz przełączyć się na wirtualny terminal skrótem Ctrl+Alt+F1, zalogować w trybie tekstowym, uruchomić htop, sprawdzić jaki program lub proces pochłania zasoby (czy to czas procesora czy pamięć) – i jeśli to konieczne, zabić go.

Jeśli po raz pierwszy słyszysz o htop, na poniższych screencastach (nagraniach z pracy w terminalu) pokazuję w skrócie jak wygląda program oraz jak można dostosować go do swoich upodobań.

W pierwszym nagraniu pokazuję instalację oraz użycie podstawowych funkcji htop.

W drugim nagraniu prezentuję różne warianty wyglądu informacji o procesorze i pamięci.

Życzę zawsze pełnej kontroli nad systemem i programami oraz satysfakcji z korzystania z programu htop w twojej dystrybucji Linuksa.

Może cię też zainteresować ten artykuł na naszym portalu o monitorze zasobów Bashtop, zachęcam do przeczytania go i przetestowania także tego programu.