Pop!_OS z nowym środowiskiem graficznym COSMIC

System76 to mała amerykańska firma, działająca na polu FOSS. Produkuje komputery stacjonarne, laptopy i serwery, a ostatnio również klawiatury komputerowe. (O klawiaturze Launch można przeczytać np. tutaj.) Firma ta ma dość oryginalną zasadę: oferowane przez siebie komputery dostarcza z preinstalowanym jednym z dwóch systemów operacyjnych: Ubuntu albo, oparty na jego jądrze, Pop!_OS.

Pop!_OS zaliczany jest do najładniejszych dystrybucji Linuksa. Ma opinię doskonałego, funkcjonalnego systemu operacyjnego. Choć został zaprojektowany i zoptymalizowany przede wszystkim pod produkowane przez firmę System76 komputery, z powodzeniem może być używany na innych maszynach. Najnowsze jej wydanie posiada dwie wersje: 20.10 oraz 20.04 LTS. Można je pobrać pod tym linkiem: pop.system76.com/.

Pop!_OS jest dystrybucją wartą uwagi. Ze względu na wiele ciekawych rozwiązań, stawiany jest nawet wyżej niż jego pierwowzór – Ubuntu. Np. posiada tryb automatycznego układania kafelków, skalowanie ułamkowe czy obsługę monitora zewnętrznego dla grafiki hybrydowej. Ważnym elementem wyróżniającym Pop!_OSa spośród innych dystrybucji wykorzystujących środowisko GNOME jest przeprojektowany pulpit.

Jak okazało się, dotychczas wprowadzone w GNOME zmiany nie wystarczyły. 13 kwietnia b. r. firma System76 zapowiedziała nowe, „autorskie” środowisko nazwane COSMIC. Według informacji zamieszczonej w poście na blogu firmy, środowisko to miało ukazać się w czerwcu wraz z najnowszą aktualizacją systemu Pop!_OS oznaczoną numerem 21.04.

Mamy czerwiec i mamy też najnowsze wydanie Pop!_OS. Jak na razie tylko w wersji Beta.

Pop!_OS 21.04 jest jedną z najbardziej oczekiwanych dystrybucji 2021 roku. Został on oparty na Ubuntu 21.04 Hirsute Hippo, który z kolei powstał na jądrze Linuksa 5.11. Zaskakujące może wydawać się zastosowanie środowiska GNOME 3.38.5 zamiast GNOME 40 jako środowiska wyjściowego do COSMIC. Jak okazuje się najnowsze nie zawsze musi być najlepsze, przynajmniej do stworzenia oryginalnego wyglądu linuksowej dystrybucji.

Nowe środowisko graficzne w Pop!_OS 21.04 jest kontynuacją tego, co mogliśmy zobaczyć w poprzedniej wersji tego systemu operacyjnego. Liczne zmiany i poprawki GNOME, których rezultatem jest COSMIC, zostały wprowadzone na podstawie testów i opinii użytkowników wcześniejszej wersji Pop!_OSa. Sprawiło to, że pulpit jest bardziej dostosowywalny do potrzeb użytkownika, a komputer łatwiejszy w użyciu przy jednoczesnej większej jego wydajności.

Środowisko graficzne COSMIC wygląda tak samo dobrze jak działa. Niby mamy do czynienia z pulpitem GNOME, ale jednak jakość jest jakaś inna – kosmiczna.

Co nowego oferuje nam środowisko graficzne COSMIC?

Po uruchomieniu systemu Pop!_OS 21.04 widzimy pierwszą poważną zmianę: rozdzielenie obszaru roboczego i aplikacji, co stanowi różnice w stosunku do GNOME 40. Możemy wybierać pomiędzy nimi klikając odpowiednią opcję Workspace lub Applications po lewej stronie górnego paska. Podzielenie widoków znacznie usprawnia pracę. Pozwala na dotarcie do pożądanego przez nas działania jednym kliknięciem, a przejrzysty interfejs nie rozprasza.

Opcja Obszar Roboczy (Workspace) tradycyjnie pozwala na przeglądanie uruchomionych obszarów roboczych wraz ze wszystkimi otwartymi w nich oknami aplikacji albo np. mediów (zdjęcie, film). Jednak zmienił się tryb ich przeglądania. Po kliknięciu na opcję Workspace po lewej stronie ekranu pojawia się pionowy, szeroki pasek, na którym w kolumnie pokazują się wszystkie uruchomione obszary wraz z otwartymi w nich aplikacjami. Pozwala to na swobodne poruszanie się między pulpitami, na przejście do okna interesującej nas w danej chwili działającej aplikacji albo wyłączenie jej.

Opcja Aplikacje (Applications) otwiera standardowy „gnomowski” panel z uszeregowanymi aplikacjami. Mamy tutaj ciemnoszare tło, które nie męczy oczu i pozwala na szybkie wyszukanie interesującej nas aplikacji. Ponad ikonami znajduje się subtelny pasek wyszukiwania.

W dystrybucjach linuksowych zawsze wiele emocji budzi Dock. Firma System76 przeprowadziła wśród użytkowników systemu Pop!_OS ankietę. Ponad 56% z nich używa rozszerzenia Dash to Dock (stacja dokujący) albo Dash to Panel (pasek zadań). Z tego względu pulpit COSMIC domyślnie wykorzystuje rozszerzenie Dash to Panel wzdłuż dolnej krawędzi ekranu. Ale oczywiście istnieje możliwość skonfigurowania tego elementu ekranu według własnego uznania. Pasek zadań można zamienić na stację dokującą. Ponadto można zmienić ich położenie na lewą albo prawą krawędź pulpitu, zmienić rozmiar, albo włączyć/wyłączyć automatyczne ukrywanie.

Zamiana zaszła również w zastosowaniu klawisza Super. (Klawisz ten nazywany jest również klawiszem Systemowym.) W COSMIC klawisz ten domyślnie aktywuje program, za pomocą którego można uruchamiać lub przełączać aplikacje, wykonywać polecenia i obliczenia. Jednak, jak wiele innych elementów środowiska COSMIC, użytkownik może również nadać klawiszowi Super funkcje otwierania widoku obszarów roboczych lub panelu aplikacji. Program uruchamiający Launcher osiągalny przy użyciu klawisza Super można również włączyć z poziomu paska zadań, na którym standardowo umieszczona jest jego ikona.

Dla przeciętnego użytkownika Linuksa (jak zresztą również dla użytkowników MacOSa i Windows) mysz to podstawowe narzędzie obsługi systemu operacyjnego. Deweloperzy poczynili wszelkie kroki, aby środowisko COSMIC było jak najlepiej dostosowane do zarządzania komputerem przez to urządzenie. Oprócz wspomnianego wcześniej rozdziału obszarów roboczych od panelu aplikacji, wprowadzona została funkcja hot corners („gorące narożniki”). Poprzez przesunięcie kursora w róg ekranu można otworzyć widok Obszary robocze. Użytkownikom przyzwyczajonym do pracy na klawiaturze (która w znacznej mierze opiera się na skrótach i programie uruchamiającym) COSMIC również stwarza dogodne warunki pracy. Mogą oni ukryć pasek dokujący na rzecz większej przestrzeni dla okien aplikacji. Mogą ustawić automatyczne kafelkowanie dla lepszego wglądu w otwarte aplikacje i płynniejszego poruszania się po pulpicie.

Środowisko graficzne COSMIC wprowadza zmiany nie tyle „powalające na kolana”, co dające bardzo ciekawe i oryginalne efekty wizualne. Trzeba przyznać, że pulpit wygląda bardzo atrakcyjnie. Praca odbywa się na płynnych, efektownych animacjach, na grze dobrze dopasowanych kolorów, które nie męczą oczu, zarówno w motywie jasnym i ciemnym. Ikony są ładne, delikatne, zaś otwierane okna posiadają subtelne cieniowanie i dobrze dopracowane elementy. Słowa uznania należą się deweloperom, którzy przy licznych zmianach wyglądu i funkcji środowiska graficznego zdołali utrzymać wydajność i sprawność pracy na wysokim poziomie.

COSMIC posiada jeszcze jeden plus. Jeśli komuś nie przypadnie do gustu to środowisko graficzne, z pomocą menedżera rozszerzeń może wyłączyć rozszerzenie COSMIC i przywrócić „standardowe” środowisko graficzne.

Jak na razie można pobrać system operacyjny Pop!_OS 21.04 COSMIC tylko w wersji pod tym linkiem github.com/pop-os/beta.

Według zapowiedzi firmy System76 wersja stabilna ma się ukazać jeszcze w tym miesiącu. Fanom Pop!_OSa pozostało już więc tylko końcowe odliczanie.

Strona domowa projektu: pop.system76.com/.